Nieuws

Gat in ozonlaag in 2019 het kleinste in 30 jaar

17-09-2019

Wetenschappers van de atmosfeermonitoringdienst van Copernicus  verwachten dat het jaarlijks terugkerende gat in de ozonlaag boven Antarctica dit jaar het kleinste is sinds medio jaren '80. Het gat, nu minder dan een maand oud, is op dit moment een stuk kleiner is dan wat normaal is voor deze tijd van het jaar. Bovendien is het gat verschoven en bevindt het zich niet meer direct boven de pool.

Normaliter begint het gat in de ozonlaag zich elk jaar in augustus boven Antarctica te vormen, bereikt het zijn maximale grootte in oktober en verdwijnt het weer in december. De nieuwe data toont echter aan dat het gat zich dit jaar twee weken eerder dan normaal begon te vormen. Sinds begin september bevindt de polar vortex - koude lucht in de stratosfeer boven de atmosfeer die de oorzaak is van de vorming van het gat - zich niet meer in het midden en is hij verzwakt door plotselinge stratosferische opwarming. Temperaturen in de stratosfeer stijgen tot wel 40 graden boven het gemiddelde, waardoor de polar vortex onstabieler is dan normaal.

Het gat in de ozonlaag ontstond tientallen jaren geleden als gevolg van schadelijke emissies van chemicaliën uit aërosolen, koelmiddelen, pesticiden en oplosmiddelen.

De voorspellingen geven aan dat het gat wel nog in omvang kan toenemen, maar dat het onwaarschijnlijk is dat het net zo groot wordt als in de laatste decennia waargenomen. Volgens het 2018 Scientific Assessment of Ozon Depletion, dat is geproduceerd onder toezicht van de WMO, zal het herstel van de ozonlaag rond 2060 terug op het niveau komen van voor 1970.

Alert blijven
“Er is geen reden om achterover te leunen”, zegt Vincent-Henri Peuch, hoofd van atmosfeermonitoringdienst van Copernicus (CAMS). “Het herstel van de ozonlaag hangt af van klimaatverandering; langdurige afkoeling van de stratosfeer kan leiden tot een toename van ozonverlies en kan het proces vertragen. Daarnaast kan de mogelijkheid van illegale emissies niet worden uitgesloten. Vorig jaar is emissie van een van de meest voorkomende chloorfluorkoolstoffen gedetecteerd. Het is erg belangrijk om de internationale inspanningen voor monitoring van de ozonlaag te behouden, zodat het gat kan herstellen.”

3D-animatie
Meer informatie en een 3D-animatie van de huidige staat van het gat in de ozonlaag is beschikbaar op de website van CAMS: klik hier.

Internationale Dag voor het Behoud van de Ozonlaag
De Internationale Dag voor het Behoud van de Ozonlaag vond plaats op 16 september, met als thema ’32 Years and healing’, waarmee het geleidelijke herstel van het gat in de ozonlaag wordt aangeduid. De dag is in het leven geroepen door de Verenigde Naties ter nagedachtenis aan de ondertekening van het Montreal Protocol. Dat protocol werd in 1987 door 196 staten en de EU ondertekend en luidde het verbod in op ozonafbrekende chemicaliën.

Voorafgaand aan deze dag en in de dagen daarna monitort CAMS dagelijks het gat. De dienst levert daarnaast vijfdaagse voorspellingen over de vorm van het gat in de ozonlaag. De monitoring geeft een helder beeld van de manier waarop de ozonlaag geleidelijk herstelt, dankzij het Montreal Protocol en de amendementen die het gebruik van schadelijke chemicaliën verbieden.

Over Copernicus
Copernicus is het Aarde observatieprogramma van de Europese Unie. Het biedt gratis toegankelijke operationele data en diensten met betrouwbare en actuele data op het gebied van het milieu.